Święta Wielkiej Nocy, to czas nadziei i otuchy. To czas radości spędzony w gronie najbliższych, którego nastrój przyozdabiają wielkanocne symbole i tradycje. Przede wszystkim jest to czas, w którym warto przypomnieć sobie historię upamiętnienia zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.
Karnawał i ostatki- jest to czas między świętem 3 króli a Środą Popielcową. Ludzie wtedy bawią się, jedzą i tańczą – gdyż później następuje Wielki Post i jest on bardzo surowo przestrzegany.
Środa popielcowa – rozpoczyna czas pokuty, przygotowania do świąt. Posypanie głowy popiołem przypomina, że jesteśmy śmiertelni i jesteśmy na tym świecie “na chwilę”, dlatego powinniśmy postarać się żyć pełnią radości.
Wielki Post – Dawniej- obchodzony bardzo surowo… Nie wolno było uczestniczyć w zabawach, tańcu czy tłustym jedzeniu. W tym okresie również organy w Kościele milkły – tak, jak współcześnie w Wielki Piątek. W tym czasie ludzie więcej się modlili, pomagali ubogim i przygotowywali się do Świąt. Wielki Post był kojarzony z przejściem z zimy do wiosny- w gospodarstwach zapasy zimowe powoli się kończyły, a na polach zazwyczaj leżał jeszcze śnieg, nie było nowych zbiorów. Trzeba było więc oszczędzać jedzenie. Nie jedzono też jajek, ponieważ odkładano je na święta.
Śródpoście – tradycyjnie jest to czwarta niedziela Wielkiego Postu. W ten jeden dzień powracała do kościoła i domów radosna atmosfera. Po pierwsze ma ona przypominać, że cały Wielki Post, który był dawniej trudny i bardzo poważnie traktowany, służy oczekiwaniu na bardzo radosne wydarzenie – Zmartwychwstanie! Niedziela Palmowa – upamiętnia wjazd Jezusa do Jerozolimy. Tradycyjnie palmy robiono z tych roślin, które rosły nad rzeką – bo płynąca w nich woda dawała roślinom zieleń i życie, te rośliny odradzały się po zimie najszybciej. Była to m.in. wierzba i trawy oraz trzciny nadrzeczne.
Wielki Czwartek- zwyczajem tego dnia było, że chłopcy ze wsi wyganiali Wielki Post, hałasując kołatkami (dzwony kościelne milczały aż do Niedzieli Wielkanocnej). Dzieci robiły dobry uczynek i przy okazji świetnie się bawiły. Do dziś księża praktykują w ten dzień obrzęd polewania stóp dwunastu mężczyznom. To na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy Chrystusa z apostołami.
Wielki Piątek jest dniem wyciszenia. W Kościołach nie ma mszy świętej (to jedyny taki dzień w roku), gromadzą się tam wierni i modlą się w ważnych dla siebie intencjach. W niemal każdym polskim kościele jest nocne czuwanie przy grobie Jezusa, którego pilnują strażnicy (strażacy, harcerze, żołnierze).
Wielka Sobota to Wigilia Wielkanocy. W tym dniu święci się ogień, wodę i ciernie. Ogień symbolicznie spala to, co stare, woda jest symbolem nowego życia. Kiedyś wodą pokrapiało się dom, by rok był spokojny. Podsycano ogień i wrzucano do niego leszczyny. Popiół rozrzucano w dniu pierwszej orki, co miało zapewnić szczęście i dostatek. Dziś ogień pełni inną rolę, służy do odpalenia paschału, czyli wielkiej świecy, która pali się aż do końca świąt Wielkiej Nocy. Paschał stoi tuż przy ołtarzu. Sobota to również dzień święcenia pokarmów. Zgodnie z tradycją święconka powinna zostać przygotowana już w Wielki Piątek.
Do koszyczka wkładamy:
Baranka – symbol Chrystusa, który jako baranek oddał swoje życie za ludzi i zmartwychwstając, przezwycięża grzech i śmierć.
Jajka – (pisanki, kraszanki) – symbol nowego życia i płodności.
Chleb – w święconce na Wielkanoc symbolizuje Ciało Chrystusa , jako oznaka dostatku.
Kiełbasę – to symbol ofiary z baranka paschalnego.
Chrzan – Ponieważ wyciska łzy z oczu, jest symbolem pokonania goryczy męki Chrystusa.
Pieprz – odwołuje się do symboliki gorzkich ziół.
Sól – to symbol prostoty życia a jednocześnie dostatku i gościnności. Ma nadać potrawom smak oraz ochronić przed zepsuciem.
Zielone gałązki – Wiecznie zielone pędy są symbolem zmartwychwstania.
Babka wielkanocna – Symbolizuje wzrastanie wiary, nadziei i miłości.
Zajączek wielkanocny – to przejęty ze starożytności symbol przemijania, zmartwychwstania i płodności.